Monde­linge vragen Dimmen straat­ver­lichting

Indiendatum: 19 mei 2022
Antwoorddatum: 19 mei 2022

Mondelinge vragen 3, 19 mei 2022

In Duitsland verminderen steden het aantal uren dat de straatverlichting brandt, als maatregel om energie te besparen. Daarnaast wordt gekeken naar het vaker dimmen van straatverlichting in straten die op dat moment niet door mensen worden gebruikt. Hiermee willen de steden kosten besparen, nu de energieprijzen nog steeds hard oplopen sinds de invasie van Rusland in Oekraïne. Bijkomend voordeel volgens de Partij voor de Dieren is dat hierdoor minder lichtvervuiling ontstaat en dat is ook gunstig voor mensen, dieren en de natuur. Bij een reductie van een uur per dag kan dit al tienduizenden euro’s schelen, zo is te lezen in het artikel (zie voetnoot).

De Partij voor de Dieren heeft naar aanleiding van dit initiatief de volgende vragen:

1. Wat vindt het college van het initiatief van de Duitse gemeenten om het aantal uren dat de straatverlichting brandt te verminderen?

Wij vinden dat wij al op een slimme manier met de straatverlichting bezig zijn. Wij behalen goede resultaten, zowel qua energiebesparing als met het voorkomen van overlast voor mens en dier. Dat zijn belangrijke aandachtspunten in het beleid. Die punten staan soms tegenover het vergroten van de verkeersveiligheid en van de sociale veiligheid.

2. Is het college bereid om dit voorbeeld zo spoedig mogelijk te volgen? Zo ja, wanneer?

Wij hebben een in- en uitschakeling van de straatverlichting op basis van lichtgevoelige sensoren. Misschien wordt de verlichting bij zwaar weer ook 's middags ingeschakeld. De schakeling is zodanig ingesteld dat de verlichting zo laat mogelijk - maar verantwoord - wordt ingeschakeld en zo voeg mogelijk - eveneens verantwoord - wordt uitgeschakeld. Dat is nauwkeuriger dan werken met vaste schakeltijden.

3. Kan een eerste inschatting gemaakt worden met hoeveel het aantal uren dat de straatverlichting brandt verminderd zou kunnen worden, en eventueel welke locaties er meer en minder geschikt voor zijn?

Wij dimmen de straatverlichting wanneer dat mogelijk is. De lichtniveaus zijn tijdens de ochtend- en avondschemering minimaal. De verlichting schakelt tussen 23 uur 's avonds en 7.00 uur 's ochtends naar 50%. Alle verlichting langs hoofd- en ontsluitingswegen wordt gedimd. Wij denken dat acht uur lang een verlichting voeren van 50% meer oplevert dan één uur 0% - een uur eerder uit of later aan.
Het Utrechtse verlichtingsbeleid gaat uit van het principe "niet verlichten, tenzij". Het lichtontwerp wordt gebaseerd op de minimaal noodzakelijke lichtniveaus, behorend bij het type openbare ruimte en het gewenste gebruik. Wanneer een bestaand gebied opnieuw wordt ingericht, verwijderen wij waar mogelijk lantarenpalen die overbodig zijn geworden. Een nieuwe ontwikkeling is de aansturing van de verlichting op basis van aanwezigheid. Het principe is bekend: sensoren. Wij hebben daarmee recent een proef gedaan aan het Papendorpse pad.

4. Hoeveel energie en hoeveel kosten zou Utrecht hiermee kunnen besparen, afhankelijk van hoeveel uren de straatverlichting later aan gaat/eerder uitgaat?

Met het al geoptimaliseerde verlichtingsbeleid is het later inschakelen en eerder uitschakelen van de verlichting nu niet aan de orde. Wij zouden dat dimmen een uurtje eerder kunnen doen. Dat zou ongeveer 1% energiebesparing opleveren.

5. Indien het college dit gaat doen en hiermee geld bespaart, is het college bereid om dit geld dan in te zetten voor duurzame maatregelen, zoals versnelde verduurzaming van de straatverlichting? Zo nee, waarom niet?

Utrecht is al in 2021 al gestart met het versneld vervangen van de conventionele verlichting door LED-verlichting. De besparing van de kosten is in de begroting verwerkt. De totaal te verwachte besparing is echt groot. LED-verlichting levert 30% besparing op.

Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren
Wilma Duitscher, EenUtrecht
Kirsten Alblas, ChristenUnie
Charlotte Passier, VOLT
Dane Harris, SP
Rachel Heijne, GroenLinks
Myrthe Minnaert, BIJ1