Schrif­te­lijke vragen Bescherm de wesp

Indiendatum: 3 nov. 2022
Antwoorddatum: 13 dec. 2022

Schriftelijke vragen 185/2022

Na de nationale vogel-, bijen- en vlindertellingen, vond eind augustus de eerste Nationale Wespentelling plaats. Deze telling, georganiseerd door de Wespenstichting, is niet alleen bedoeld om een actueel beeld te krijgen van de stand van wespen in Nederland, maar ook om meer bewustzijn te kweken voor het nut van wespen, als poging om ze van hun negatieve imago te verlossen.

Net als bijen zijn wespen namelijk belangrijke bestuivers van bloemen. Daarnaast vangen ze vliegen, dazen en muggen, dieren die mensen vaak (ook) als plaagdieren zien. Ook ruimen ze kadavers op in de natuur.

Het ‘agressieve’ beeld dat mensen vaak bij wespen hebben is een overdreven stereotype: wespen steken alleen als ze zich bedreigd voelen, bijvoorbeeld door mensen die ze proberen weg te slaan. Van de 10 wespensoorten die voorkomen in Nederland zijn bovendien maar 2 soorten aangetrokken tot zoete drankjes, de zogeheten limonadewespen, en enkel gedurende de zomer.

Door dit foute beeld dat mensen hebben van wespen worden wespennesten meestal chemisch bestreden. Dat is dodelijk voor alle nuttige bestuivers en opruimers en er komen chemische bestrijdingsmiddelen in het milieu terecht die ook giftig zijn voor huisdieren en andere insecten. Op de site van de gemeente Utrecht staat “wespen in de openbare ruimte bestrijden we als deze een gevaar vormen voor de omgeving.” De Partij voor de Dieren en GroenLinks willen weten hoe het zit in Utrecht en hebben daarom de volgende vragen:

1. Is het college het met de Partij voor de Dieren en GroenLinks eens dat ook wespen bescherming verdienen en nuttig zijn voor de biodiversiteit en natuur? Zo nee, waarom niet?

Ja, daar zijn wij het mee eens.

2. Maakt het college bij het doden van wespen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen? Zo ja, welke en in welke hoeveelheden? Zo nee, op welke manier(en) worden wespen wel gedood door/in opdracht van de gemeente?

Voor het bestrijden van een wespennest wordt het middel Ficam D gebruikt. Het middel is getest en gebruik is toegelaten door de EU, bij juiste toepassing is het risico voor de omgeving klein. Afhankelijk van de grootte van het nest is dit 20 tot 60 gram per wespennest.

3. Wie wordt er in de gemeente Utrecht ingeschakeld voor het doden van de wespen? Zijn dit eigen medewerkers en/of bestrijdingsbedrijven? Indien het laatste: welke bedrijven zijn dit?

De gemeente Utrecht bestrijdt wespen niet zelf, hiervoor schakelen wij het bedrijf Rentokil in.

Voor de bestrijding van de eikenprocessierups is de gemeente gelukkig al met het gebruik van gif gestopt, zodat andere insecten en vogels hier niet meer aan doodgaan. Omdat ook gif tegen wespen schadelijk is voor onder meer vogels en andere insecten is het logisch om hier ook mee te stoppen.

4. Deelt het college dit en kan het college toezeggen om te stoppen met het gebruik van dodelijk gif? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

We zien geen aanleiding om te stoppen met het gebruik van Ficam D. Rentokil werkt met gecertificeerde medewerkers, waardoor het middel op een juiste en daarmee veilige manier wordt ingezet. Er zijn geen alternatieve middelen voor het bestrijden van wespen. Op het moment dat het middel op de juiste manier wordt toegepast, levert het ook geen schade op aan andere dieren en de omgeving.

5. Wat bedoelt het college met de websitetekst “Als deze een gevaar vormen voor de omgeving”? Wanneer is er gevaar, wat zijn de criteria?

Wanneer een melding binnenkomt van een wespennest in de openbare ruimte, gaan onze medewerkers ernaartoe om een inschatting te maken of het wespennest een gevaar vormt voor de omgeving. Er wordt gekeken of het wespennest op een plek zit waar veel mensen komen, en of daardoor mogelijk een gevaarlijke situatie zou kunnen ontstaan, bijvoorbeeld naast een druk voetpad, boven een fietspad of dicht bij een school. De medewerkers maken hierbij zelf een inschatting, omdat elke situatie anders is.

In de meeste gevallen beoordelen zij dat een wespennest kan blijven zitten. In de gevallen dat zij twijfelen of beoordelen dat het wel een gevaar vormt, schakelen zij Rentokil in. Rentokil maakt ook nog een afweging of het een gevaar vormt voor de omgeving, en dan wordt overgegaan tot bestrijding.

De Wespenstichting probeert om dierenleed en milieuschade te voorkomen door mensen te informeren over wespen, door wespennesten te verplaatsen in plaats van te verdelgen, en door mensen te trainen in diervriendelijke oplossingen voor overlast door wespen volgens een stappenplan.

6. Is het college bereid om contact te zoeken met de Wespenstichting (net als zij gedaan heeft met de Vlinderstichting, Vogelbescherming en Bijenstichting) voor de beste aanpak, mensen te verwijzen naar hun stappenplan en om de medewerkers van de gemeente Utrecht volgens dit stappenplan te trainen, en daarmee ook te stoppen met de samenwerking met commerciële bestrijdingsbedrijven? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Wij zijn bereid om contact op te nemen met de Wespenstichting om te overleggen over de beste aanpak. We zullen dit gesprek in Q1 2023 voeren. Omdat wij geen medewerkers in dienst hebben voor wespenbestrijding, zijn trainingen geen optie. Wanneer wespennesten niet te verplaatsen zijn, zullen zij alsnog moeten worden bestreden door een professioneel bestrijdingsbedrijf. Daarom zullen we niet stoppen met de samenwerking met Rentokil.

7. Is het college bereid om vóór de zomer van 2023 de inwoners van Utrecht te informeren over het nut van wespen en de “do’s en dont’s” bij ‘overlast’ door wespen in de eigen omgeving, bijvoorbeeld door de informatie op de website van de gemeente aan te passen en een bericht op te nemen in de gemeentelijke nieuwsbrieven en social mediapagina’s? Zo nee, waarom niet?

Ja, we zijn bereid om te communiceren over het nut van wespen en hoe het beste om kan worden gegaan met wespen in de omgeving.

8. Op dit moment worden wespennesten die door de Wespenstichting worden verplaatst meestal geplaatst in de tuin van een van de bestuursleden, overigens zonder overlast voor omwonenden tot gevolg. Vanzelfsprekend is deze ruimte ontoereikend voor grote aantallen wespennesten. Is het college bereid om te onderzoeken of er binnen de gemeente locaties zijn waar wespennesten voor de volgende zomer door bevoegde instanties geplaatst zouden kunnen worden en waar er geen risico is op overlast? Zo nee, waarom niet?

Wij verwachten niet dat het verplaatsen van een wespennest vaak aan de orde zal komen. In de meeste gevallen bestrijden wij wespennesten niet. Daarnaast zijn veel wespennesten in Utrecht niet te verplaatsen omdat deze in de grond of in een spouwmuur zitten. Wij zullen navragen bij Utrecht Natuurlijk en op Buurtnatuur030 of er plek is voor wespennesten voor de gevallen dat wespennesten wel te verplaatsen zijn.

Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren
Saskia Oskam, Partij voor de Dieren
Rachel Heijne, GroenLinks