Schrif­te­lijke vragen Hengel­verbod bij onder­wa­ter­bakken plan­ten­ei­landjes


Indiendatum: 23 mei 2022

Schriftelijke vragen 98/2022

Op verschillende plekken in Utrecht zijn onderwaterplantenbakken – ook wel kunstmatige riffen genoemd – geplaatst die als doel hebben om de ecologie in het water te bevorderen. En dit blijkt te werken, want zij blijken net als drijvende planteneilandjes een waar lustoord voor vissen. De gemeente Utrecht is van plan om nog meer van dit soort bakken te plaatsen, onder meer aan de Zeehaenkade en de Catharijnesingel. Vooral jonge vissen komen op de plantenbakken af, en het zijn uitstekende plekken waar vissen zich kunnen voortplanten. Dat is goed nieuws voor de visstand. Onderwaterplanten trekken daarbij ook andere waterdieren aan, die helpen de waterkwaliteit en de biodiversiteit te verbeteren. De onderwaterplantenbakken zijn dus belangrijke nieuwe leefomgevingen voor vissen en andere dieren. Des te belangrijker om deze waardevolle gebieden optimaal te beschermen.

De Partij voor de Dieren heeft hierover dan ook de volgende vragen:

1. Op welke locaties is de gemeente Utrecht nog meer van plan om ook dergelijke plantenbakken aan te brengen, en op welke termijn?

2. Is het college het met ons eens dat vissen, die goed gedijen bij de speciaal aangelegde onderwaterplantenbakken en drijvende eilandjes, beschermd moeten worden tegen negatieve invloeden van buitenaf? Zo nee, waarom niet?

3. Als Partij voor de Dieren vinden we hengelen zo'n negatieve invloed van buitenaf. Want wij vinden het ongewenst dat we iets aanleggen om het vissenwelzijn en hun biotopen te bevorderen om die vissen vervolgens bloot te stellen aan het leed en de pijn die met opgehengeld worden gepaard gaan. Is het college het met ons eens dat hengelen op plekken waar we vissenwelzijn juist bevorderen niet gewenst is? Zo nee, waarom niet?

4. Hoe staat het college er tegenover om bij alle plantenbakken/-eilandjes die zowel de gemeente, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Reef Systems en andere dier- en natuurvriendelijke (inwoners)initiatieven hebben aangelegd en nog gaan aanleggen het hengelen actief te ontmoedigen, bijvoorbeeld door de plekken waar ze liggen aan te wijzen als hengelvrije zones? Graag een motivatie.

5. Indien het college het een goed idee vindt om een hengelverbod in te stellen: is het college bereid om een ruime boog om de plantenbakken in te stellen als hengelvrije zone, zodat de vissen en andere waterdieren die op de plantenbakken afkomen minder risico lopen om opgehengeld te worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe groot zou die boog moeten zijn om het welzijn van de vissen en andere dieren rond de plantenbakken te waarborgen?

6. Als inwonersinitiatieven als Vergroening Singel030 planteneilandjes aanleggen, maken zij ook vaak Fauna Uittreed Plaatsen (FUP's). Dat doen zij om dieren te helpen, maar ook om te voorkomen dat bijvoorbeeld groepen ganzen in de planteneilandjes gaan zitten. Zijn bij deze plantenbakken die de gemeente gaat aanleggen ook Fauna Uittreed Plaatsen (FUP's) voorzien, naast of als onderdeel van de plantenbakken? Zo nee, waarom niet?

7. De planteneilandjes, en onderwaterbakken zijn ook populair bij varende en zwemmende mensen die er bijvoorbeeld aan gaan hangen en er troep op achterlaten, zo horen wij. In hoeverre herkent het college deze waarnemingen en welke maatregelen gaat het college nemen om de planteneilandjes, FUP’s en dieren die erop afkomen hiertegen te beschermen?

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren

Indiendatum: 23 mei 2022
Antwoorddatum: 21 jun. 2022

Schriftelijke vragen 98/2022

Op verschillende plekken in Utrecht zijn onderwaterplantenbakken – ook wel kunstmatige riffen genoemd – geplaatst die als doel hebben om de ecologie in het water te bevorderen. En dit blijkt te werken, want zij blijken net als drijvende planteneilandjes een waar lustoord voor vissen. De gemeente Utrecht is van plan om nog meer van dit soort bakken te plaatsen, onder meer aan de Zeehaenkade en de Catharijnesingel. Vooral jonge vissen komen op de plantenbakken af, en het zijn uitstekende plekken waar vissen zich kunnen voortplanten. Dat is goed nieuws voor de visstand. Onderwaterplanten trekken daarbij ook andere waterdieren aan, die helpen de waterkwaliteit en de biodiversiteit te verbeteren. De onderwaterplantenbakken zijn dus belangrijke nieuwe leefomgevingen voor vissen en andere dieren. Des te belangrijker om deze waardevolle gebieden optimaal te beschermen.

De Partij voor de Dieren heeft hierover dan ook de volgende vragen:

1. Op welke locaties is de gemeente Utrecht nog meer van plan om ook dergelijke plantenbakken aan te brengen, en op welke termijn?

Voor de binnenstad loopt een traject samen met de waterkwaliteitsbeheerder HDSR, om na te gaan welke locaties geschikt zijn voor waterplantenbakken en op welke locaties andere maatregelen genomen kunnen worden voor de onderwaternatuur. De resultaten zijn eind dit jaar bekend. Volgend jaar zullen de eerste maatregelen uitgevoerd worden. In de tussentijd sluiten we zo mogelijk aan bij initiatieven van derden op dit vlak. Of we participeren in lopende projecten waarbij er kansen zijn om de onderwaternatuur te versterken zoals bij het herstelproject wervengebied.

2. Is het college het met ons eens dat vissen, die goed gedijen bij de speciaal aangelegde onderwaterplantenbakken en drijvende eilandjes, beschermd moeten worden tegen negatieve invloeden van buitenaf? Zo nee, waarom niet?

Door de onderwaterstructuren zijn (jonge) vissen juist beter beschermd dan op locaties zonder deze structuren.

3. Als Partij voor de Dieren vinden we hengelen zo'n negatieve invloed van buitenaf. Want wij vinden het ongewenst dat we iets aanleggen om het vissenwelzijn en hun biotopen te bevorderen om die vissen vervolgens bloot te stellen aan het leed en de pijn die met opgehengeld worden gepaard gaan. Is het college het met ons eens dat hengelen op plekken waar we vissenwelzijn juist bevorderen niet gewenst is? Zo nee, waarom niet?

Zoals eerder gesteld, de onderwaterstructuren zijn juist een extra bescherming voor (jonge) vissen. Deze zorgen voor beschutting tegen predatoren zoals de snoek. Ze vinden hier ook meer voedsel en zullen dus minder snel happen op het voedsel dat wordt aangeboden door de vissers.

4. Hoe staat het college er tegenover om bij alle plantenbakken/-eilandjes die zowel de gemeente, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Reef Systems en andere dier- en natuurvriendelijke (inwoners)initiatieven hebben aangelegd en nog gaan aanleggen het hengelen actief te ontmoedigen, bijvoorbeeld door de plekken waar ze liggen aan te wijzen als hengelvrije zones? Graag een motivatie.

Bij de vaststelling van de nota Dierenwelzijn heeft de raad besloten het viswater niet uit te breiden, maar het ook niet in te perken tenzij sprake is van één van de criteria in de Nota Dierenwelzijn (overlast voor omwonenden, ecologisch kwetsbaar gebied, strijdig met het gebruik van de aangrenzende oever). De locaties waar plantenbakken-/eilandjes en onderwaterstructuren worden aangelegd voldoen niet aan deze criteria zodat het instellen van een hengelvrije zone niet aan de orde is.

5. Indien het college het een goed idee vindt om een hengelverbod in te stellen: is het college bereid om een ruime boog om de plantenbakken in te stellen als hengelvrije zone, zodat de vissen en andere waterdieren die op de plantenbakken afkomen minder risico lopen om opgehengeld te worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe groot zou die boog moeten zijn om het welzijn van de vissen en andere dieren rond de plantenbakken te waarborgen?

Zie antwoord vraag 4.

6. Als inwonersinitiatieven als Vergroening Singel030 planteneilandjes aanleggen, maken zij ook vaak Fauna Uittreed Plaatsen (FUP's). Dat doen zij om dieren te helpen, maar ook om te voorkomen dat bijvoorbeeld groepen ganzen in de planteneilandjes gaan zitten. Zijn bij deze plantenbakken die de gemeente gaat aanleggen ook Fauna Uittreed Plaatsen (FUP's) voorzien, naast of als onderdeel van de plantenbakken? Zo nee, waarom niet?

Als wij oeverconstructies vervangen nemen we daarin de aanleg van Fauna Uittreed Plaatsen mee. Bij het plaatsen van onderwaterplantenbakken vinden verder geen werkzaamheden aan de oevers plaats. We nemen dus het aanleggen van FUP’s hierin niet mee tenzij de FUP eenvoudig te combineren is met de plantenbakken.

7. De planteneilandjes, en onderwaterbakken zijn ook populair bij varende en zwemmende mensen die er bijvoorbeeld aan gaan hangen en er troep op achterlaten, zo horen wij. In hoeverre herkent het college deze waarnemingen en welke maatregelen gaat het college nemen om de planteneilandjes, FUP’s en dieren die erop afkomen hiertegen te beschermen?

We herkennen deze waarneming niet, op de eilanden ligt zelden afval. We geven voorlichting om mensen te informeren over het doel van de onderwaterbakken. Bij Rotsoord hangt er bijvoorbeeld een bordje met informatie. Ook houden vrijwilligers van Vergroening Singel 030 en de medewerkers van Inzameling Markten en Havens het water en de bakken zo goed mogelijk schoon. De plantenbakken staan verder in ons beheersysteem zodat het meegaat in de reguliere beheerronden.

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren