Schrif­te­lijke vragen Lichtplan en groen Tivoli­Vre­denburg

Indiendatum: 27 mrt. 2024

Schriftelijke vragen 58/2024

Door het aannemen van het burgerinitiatief tegen lichtvervuiling besloot de raad in 2017 dat er geen naar boven uitstralende verlichting meer wordt geplaatst door de gemeente. In de brief Vaststelling Voorlopig Ontwerp openbare ruimte TivoliVredenburg van 31 januari staat "Daarnaast worden op iedere hoek van het muziekgebouw cirkelvormige lichtlijnen in het maaiveld aangebracht die het gebied een eigen identiteit geven". Het kan niet anders dan dat deze lichtlijnen naar boven gaan uitstralen. De Partij voor de Dieren heeft een aantal vragen over het lichtplan en het groen:

1. Kan het college toelichten wat de kenmerken van de lichtlijnen in het maaiveld zullen zijn?

2. Hoe wordt voorkomen dat deze lichtlijnen naar boven gaan uitstralen en hierdoor mensen, dieren en het groen tot last zijn?

3. Op een van de referentiebeelden staat een boom met een lichtcirkel eromheen. De afspraak is dat bomen niet meer direct worden aangelicht. Kan het college de keuze voor dit referentiebeeld toelichten en, indien er volgens het ontwerp bomen worden aangelicht, het ontwerp op dit punt wijzigen? Zo nee, waarom niet?

4. Indien niet te voorkomen valt dat de lichtlijnen naar boven gaan uitstralen: hoe rijmt het college deze verlichting dan met het aangenomen burgerinitiatief?

Er staat “De lichtvlakken op de hoeken en de lichtlijnen op de groenwand voeren we uit in tunable white” (wat op ons nogal fel verlicht overkomt).

5. Kan het college toelichten hoe deze lichtvlakken en lichtlijnen worden ingericht zonder lichtvervuiling en daarbij komende overlast voor mens en dier?

6. Klopt het dat de armaturen die boven de straat komen te hangen en cirkels reflecteren op die straat ook naar boven en de zijkant uitstralen? Zo ja, hoe rijmt dit met de afspraak in het burgerinitiatief over de stop op naar boven uitstralende armaturen? En zo ja, gaat het college dan kiezen voor andere armaturen? Zo nee, waarom niet?

Er wordt vermeld dat het groen in de straten niet doelgericht wordt aangelicht en dat er “zoveel mogelijk rekening gehouden is met minimaliseren van overig licht op het groen”. Echter, de grondspots gericht op de kasteelrestanten komen direct naast het groen. En in het plan staat “Aandachtspunt is de begroeiing rondom de grondspots. De grondspots mogen niet worden overgroeid, en de lichtbundel moet vrij naar het object kunnen stralen. Het beplantingsplan zal hiermee rekening moeten houden.” Het lijkt belangrijker om te voorkómen dat planten de verlichting in de weg zitten dan andersom. Dus:

7. In hoeverre houdt het lichtplan voor de kasteelrestanten rekening met lichtoverlast voor planten en bomen (en dieren die er leven) en beschadiging van wortels door de verlichting?

8. Hoe voorkomt het college dat straks groen wordt vernietigd dat richting de verlichting groeit?

9. Er komen nestkasten voor vogels en vleermuizen, mooi! Hoe wordt voorkomen dat deze dieren last hebben van de extra verlichting, en ook eventueel het trillen van muziek tot laat in de avond en nacht?

In het plan staat “De groene wand in de Vlaamse Toren wordt (...) voorzien van horizontale lichtlijnen.” De plaatjes in het lichtplan geven geen duidelijk beeld van de uitwerking:

In het plan staat: “Vanuit Luminizer kunnen we (...) verschillende lichtbeelden op de groenwand mogelijk te maken.”

10. Kan het college uitleggen wat de plannen zijn voor deze groene wand en de verlichting? Gaat het groen over de verlichting heen groeien en zo ja, waarom is hiervoor gekozen?

10A. Zo ja, wordt groen dan niet drastisch gesnoeid om de lichtlijnen zichtbaar te houden?

10B. Is het groen ook hier ondergeschikt aan de verlichting? Zo nee, hoe zit het dan?

In het plan lezen we “Het verlichten van de trappen zou kunnen bijdragen aan verbetering(?). Maar een hoger lichtniveau in de straat, met wat meer differentiatie, is wel wenselijk.”

11. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat er al genoeg licht is in de straten Vredenburg en Catharijnesingel? Zo nee, waarom niet?

12. Als het college kiest voor het verlichten van de trappen en het verhogen van het lichtniveau: hoe wordt voorkomen dat water en groen direct worden aangelicht (ook afspraken n.a.v. het burgerinitiatief)?

13. Is het college het met de PvdD eens dat als je zo redeneert, je steeds meer donkere plekken gaat verlichten omdat het contrast met de sterk verlichte plekken anders ‘te groot’ wordt en daardoor lichtvervuiling steeds meer toeneemt? Zo nee, waarom niet?

Het lichtplan zegt: “Het is mogelijk om met minder armaturen voldoende licht in de straat te brengen. 2 Armaturen per straat minder is denkbaar, maar dit zal minder evenwichtig aandoen.”

14. Deelt het college onze mening dat het tegengaan van lichtvervuiling belangrijker is dan het hebben van een ‘evenwichtig’ lichtbeeld? Zo nee, waarom niet? En zo ja, gaat het college dan minder armaturen aanbrengen? Zo nee, waarom niet?

Er staat ook wat de plannen kúnnen zijn als wordt gekozen voor FAME. De (financiële) haalbaarheid hiervan is nog onzeker en wordt in de volgende fase onderzocht. Wij zien vooral armaturen die méér licht uitstralen.

15. Waar gaat de voorkeur van het college naar uit: BASIS of FAME?

16. Vreest het college net als de PvdD voor méér lichtvervuiling bij FAME? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat het college voorkomen dat er meer lichtvervuiling ontstaat?

17. Wanneer krijgt de raad meer informatie over de volgende fase, en blijft de raad in positie om aanpassingen te kunnen meegeven? Zo nee, waarom niet?

Bomenvragen

In de brief staat: “Iedere boom wordt afzonderlijk ondergronds verankerd met gegalvaniseerde betonijzermatten om omwaaien te voorkomen.” Wij vrezen voor de gezondheid van de bomen.

18. Heeft het college onderzocht wat de gevolgen zijn voor de gezondheid en de levensduur van bomen als ze worden verankerd met deze matten? Zo ja, wat zijn de conclusies? Zo nee, waarom niet?

19. Is het college met het de PvdD eens dat het beter is als bomen in de volle grond kunnen groeien? Zo nee, waarom niet? En is dat hier écht niet mogelijk?

20. Waar in Utrecht zijn nog meer betonijzermatten ondergronds aangebracht bij bomen en hoe gaat het met deze bomen?

In het plan staat: “Afstemming met plaatsing van de bomen is nodig om te voorkomen dat de hoge bomen het licht blokkeren, en daarmee ongewenste schaduwen op de muurschildering werpen.”

21. Maar wat als de bomen wél het licht gaan blokkeren? Is het college het met de PvdD eens dat ze dan niet drastisch gesnoeid of gekapt moeten worden? Zo nee, waarom niet?

22. Is het college het met de PvdD eens dat bomen essentieel zijn voor meer biodiversiteit, klimaatadaptatie en het tegengaan van klimaatverandering en het daarom onwenselijk is om deze ondergeschikt te maken aan artistieke uitingen in de publieke ruimte? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat het college doen om ervoor te zorgen dat ruimte voor bomen niet om genoemde redenen ingeperkt wordt?

Louise de Vries en Saskia Oskam, Partij voor de Dieren