Schrif­te­lijke vragen Open­staande winkel­deuren vaker dicht

Indiendatum: 17 feb. 2023
Antwoorddatum: 21 mrt. 2023

Schriftelijke vragen 32/2023

In de raadsbrief ‘Aanpak koopkracht en energiecrisis’ van 14 februari jl. schrijft het college dat in de periode van eind oktober t/m eind november 2022 717 ondernemers in de Binnenstad bezocht zijn met de vraag om de eigen deuren tijdens openingstijden gesloten te houden om zo energieverspilling tegen te gaan. Het college stelt: "Het blijkt dat vóór de actie 31% van de ondernemers de deur dicht had; na de actie was dit percentage gestegen naar 46%.” Een mooi succes, maar voor de Partij voor de Dieren, Volt en GroenLinks nog niet genoeg. De helft van de deuren in de Binnenstad staat nog wel open, en er zijn nog meer wijken in Utrecht dan alleen de Binnenstad waar energiewinst te behalen valt. Ook zijn er nog andere vormen van energieverspilling, zoals niet-duurzame terrasverwarming, lichtvervuiling en videoschermen die het college zou moeten tegengaan conform overgenomen motie 138/2022 ‘Pak die energieverspilling aan’. Daarom de volgende vragen:

1. Hoe kijkt het college zelf terug op de bezoekjes aan 717 ondernemers?

Antwoord: Wij kijken positief terug op de bezoeken aan de 717 ondernemers. Het fysiek bezoeken van ondernemers is een effectieve manier om de boodschap van het belang van een dichte deur over te brengen. Tijdens het bezoek is een bordje overhandigd ter stimulering van het sluiten van de deuren en zijn ook andere manieren van energiebesparing te besproken, zoals vervangen van niet duurzame terrasverwarming en het uitzetten van verlichting na sluitingstijd. De bezoeken hebben gezorgd voor een toename van gesloten deuren om energie te besparen tijdens openingstijden, aandacht voor het onderwerp bij ondernemers en winkelend publiek en een toename van bezoeken aan de webpagina ‘Energie besparen voor bedrijven’. Ook kijken wij terug op een goede samenwerking met Centrum Management Utrecht (CMU). CMU heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de deurbordjes en hun communicatiekanalen beschikbaar gesteld voor aankondiging van de bezoeken.Het sluiten van de deur is een goed en toegankelijk middel om te starten met het tegengaan van energieverspilling op korte termijn. Maar het uiteindelijke doel is dat deze ondernemers structureel gaan verduurzamen door verdergaande energiebesparende maatregelen te treffen, zoals toepassen van isolatie en duurzame verwarming. Deze structurele energiebesparing heeft een grotere impact op CO2 reductie dan alleen het sluiten van de deuren. Door in gesprek te gaan met deze ondernemers krijgen we steeds meer inzicht in de uitdagingen waar deze groep mee te maken heeft, zoals de ‘split incentive’ (huurder is niet zelf verantwoordelijk voor grotere energiebesparende maatregelen als het treffen van isolatie). Hierdoor kunnen we gericht kijken hoe we deze ondernemers kunnen ondersteunen en stimuleren in de opgave om structureel energie te gaan besparen. Daarbij zetten we ook onze lobby in op de uitbreiding van nationaal verplichtende energiebesparende maatregelen.

2. Tot nog toe wilde het college niet toezeggen om na eind 2022 door te gaan met de poging om meer deuren gesloten te houden. Informatie hierover ontbreekt in de raadsbrief. Kan het college toezeggen om deze actie voort te zetten en meer ondernemers in de binnenstad zover te krijgen de deuren dicht te laten houden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Gezien de positieve evaluatie gaan wij in het najaar van 2023 opnieuw de aandacht richten op het gesloten houden van deuren en energiebesparing in de binnenstad. Omdat we deze ondernemingen in 2022 al fysiek hebben bezocht, kijken we daarbij naar de beste vorm om de boodschap van korte termijn (het voordeel van een dichte deur) en de lange termijn (structurele energiebesparing) over te brengen.

3. Kan het college ook toezeggen om deze actie uit te breiden naar de andere Utrechtse wijken? Zo ja, hoeveel en welke wijken?

Antwoord: Gezien de positieve evaluatie en het positieve effect van fysieke bezoeken op energiebesparing, willen wij in het najaar van 2023 ook andere wijken, met winkels en horeca met de deur grenzend aan buitenlucht, gaan bezoeken. We kijken dan met name naar de winkelgebieden waar kleine ondernemers gevestigd zijn. Dit zijn bijvoorbeeld straten als de Amsterdamsestraatweg, De Biltstraat of de Van Ostadelaan.

4. Als ondernemers in alle wijken benaderen teveel werk is, is het college dan bereid om met een voorstel te komen om openstaande winkeldeuren via lokale wetgeving te verbieden? Dit levert immers winst op voor de portemonnee van de ondernemer en voor het klimaat in de winter, als de verwarming aanstaat, en in de zomer, als de airco loeit.

Antwoord: Zoals bij antwoord 2 en 3 vermeld, willen we de campagne in het najaar van 2023 voortzetten in de binnenstad en de rest van de stad. Parallel blijven we volgen wat de mogelijkheden zijn om openstaande deuren en niet duurzame terrasverwarming te verbieden. Hiervoor trekken we op met de VNG en G4. Momenteel zijn er geen mogelijkheden om dit via lokale regelgeving te verbieden. Via een consultatie op de verscherpte energiebesparingsplicht (met een koppeling naar het open houden van lokale mogelijkheden in de Omgevingswet) hopen we de komende maanden meer duidelijkheid te krijgen van het Rijk of er in de toekomst wel mogelijkheden zijn om dichte deuren en duurzame terrasverwarming te verplichten.

5. In hoeverre heeft het college ook inzet gepleegd om energieverspilling middels onnodig brandend licht en videoschermen te reduceren?

Antwoord: Tijdens de bezoeken is niet alleen het deurbordje aangeboden om energie te besparen. In de gesprekken is ook gewezen op energie besparen door bijvoorbeeld lichten en apparatuur uit te zetten na sluitingstijd.

6. Heikele kwestie blijft niet-duurzame terrasverwarming. Amsterdam is aan het onderzoeken of dit toch via lokale wetgeving verboden kan worden, en Utrecht volgt dit onderzoek. Welke update is hierover te melden? En als dit lang gaat duren, is het college bereid om ondernemers te vragen hun niet-duurzame terrasverwarming uit te zetten?

Antwoord: Zoals aangegeven bij antwoord 4 volgen we de voortgang van de landelijke discussie over het verbieden van niet-duurzame terrasverwarming (al dan niet via lokale regelgeving). We hebben nauw contact met Amsterdam over het onderzoek dat daar loopt en zullen mogelijke oplossingen daaruit actief meenemen. Tijdens de bezoeken aan horecazaken met terrasverwarming is gewezen op niet-duurzame terrasverwarming en de alternatieven die daarvoor mogelijk zijn, zoals elektrische kussens en/of dekens. Ook kijken we naar mogelijkheden zoals een subsidieregeling en/of collectieve inkoopactie, om horecaondernemers met niet duurzame terrasverwarming te stimuleren om over te gaan op duurzame terrasverwarming. Hierover houden we ook nauw contact met de Utrechtse afdeling van de branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland.

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
Charlotte Passier, Volt
Rachel Heijne, GroenLinks