Schrif­te­lijke vragen Vuelta in Utrecht

Indiendatum: 31 aug. 2022
Antwoorddatum: 4 okt. 2022

Schriftelijke vragen 148/2022

Vrijdag 19 augustus jl. ging de Ronde van Spanje (Vuelta) van start in Utrecht. Geen van de fractieleden van de Partij voor de Dieren was aanwezig, maar we vernamen dat veel mensen ervan genoten hebben. Onze fractie ontving veel berichten over het vervuilende karakter en andere minder gelukkige aspecten van de Vuelta. De Partij voor de Dieren heeft de Vuelta altijd een vervuilend massa-evenement genoemd. We hebben daarom de volgende vragen:

1. De gemeente noemt de start duurzaam vanwege de groene reclamekaravaan en dat er geen bidons in het publiek mochten worden gegooid. Wat was er nog meer duurzaam aan de Vuelta in Utrecht?

In de eindverantwoording van La Vuelta Holanda die we naar verwachting eind, 2022 begin 2023 aan uw Raad zullen toesturen zullen we uitgebreid stilstaan bij het thema duurzaamheid en de maatregelen die hierbij uitgevoerd zijn. In het kort vindt u hieronder al een eerste overzicht van activiteiten, naast de door u al genoemde ‘groene karavaan’. Duurzaamheid was een van de hoofdthema’s van de afgelopen Vueltastart. Voor de uitwerking van dit thema is advies ingewonnen bij de organisatie Green Events. Op basis van dit advies is het thema vertaald naar drie pijlers: zorg voor de natuur (milieu), iedereen doet mee (inclusiviteit) en fit voor morgen (vitaliteit).

Vanuit de projectorganisatie is vanzelfsprekend gewerkt aan een zo duurzaam mogelijk evenement, maar er is nadrukkelijk ook getracht alle betrokkenen te motiveren om zoveel mogelijk duurzame keuzes te maken. Enkele voorbeelden van acties vanuit de projectorganisatie zelf betreffen:

• Van de kleding, banners en vlaggen met het 2020-logo zijn nieuwe middelen gemaakt.
• De communicatiematerialen van 2022 worden op dit moment gerecycled door een partij die samenwerkt met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
• Het Fonds Gehandicaptensport is het goede doel van La Vuelta Holanda. Tijdens de campagne is geld ingezameld voor inwoners van parcoursgemeenten die een hulpmiddel nodig hebben om te kunnen sporten.
• De projectorganisatie werkte vanuit het pand van a.s.r. in Utrecht; een papiervrij en duurzaam kantoor.
• De communicatie richting bezoekers etc. is zoveel mogelijk digitaal en papiervrij geweest.

Maatregelen om betrokkenen te motiveren:

• Tijdens het koersweekend zijn bezoekers gestimuleerd om met het openbaar vervoer, de fiets op lopend te komen en zijn er watertappunten.
• We hebben alle vrijwilligers op het gebied van duurzaamheid geïnspireerd door te communiceren wat ze zelf kunnen doen in hun rol als vrijwilliger en we hebben hen een duurzaam lunchpakket aangeboden.
• Duurzaamheid is meegegeven als voorwaarde voor het krijgen van een bijdrage voor het activatieprogramma. Er worden bijvoorbeeld workshops voor alle organisatoren georganiseerd met tips om de events zo duurzaam en toegankelijk mogelijk te maken.
• Een heel aantal initiatieven uit het LVH activatieprogramma was volledig gericht op een van de drie genoemde duurzaamheidsthema's. Voorbeelden: Zoals het adopteren van een fietsbos, een plogging-actie (hardlopend of fietsend afval opruimen als de etappe geweest is) en een symposium over duurzame mobiliteit en duurzame sportevenementen
• La Vuelta Holanda en Sportenergie zijn een partnership aangegaan waarbij Sportenergie gratis energiescans aanbiedt voor wielerclubs. La Vuelta Holanda en Sportenergie streven gezamenlijk naar een duurzaam wielerevent en duurzame wielerclubs in Nederland. Dit initiatief is na afloop van de Vuelta overgenomen door de KNWU en wordt nu doorgezet.
  

2. Bij de ploegenpresentatie gingen wielrenners met boten over de Singel. In hoeverre waren deze boten elektrisch?

Alle boten die op tijdens de ploegenpresentatie ingezet zijn door de projectorganisatie van La Vuelta Holanda waren elektrisch.

3. We zagen berichten over het grootschalige gebruik van dieselaggregaten. Hoeveel van deze dieselaggregaten zijn er in het hele weekend gebruikt?

Voor de uitvoering van het evenement La Vuelta Holanda is er vanaf de start uitgegaan van het organiseren van een emissieloos evenement zonder gebruik van dieselaggregaten. Deze zijn dan ook door de projectorganisatie niet gebruikt gedurende het weekend.

4. Er werd geklaagd dat het Ledig Erf een zee van plastic afval was. Waarom is er niet gestuurd op het gebruik van duurzame alternatieven zoals statiegeldbekers?

De organisatie van het horecaplein op het Ledig Erf lag buiten de projectorganisatie van La Vuelta Holanda. De organisatie was daarbij gehouden aan de algemeen geldende voorwaarden voor evenementenvergunningen. We betreuren het dat rond dat evenement een beeld ontstaan is dat tegenstrijdig is met onze duurzaamheidsdoelstellingen. Daarop hadden we achteraf gezien nadrukkelijker met voorwaarden kunnen sturen.

5. Waar elders was er veel zwerfafval en hoe had dit voorkomen kunnen worden? Is al het zwerfafval opgeruimd? Is ook het afval opgeruimd dat in bosjes, bermen en water belandde? Zo nee, waarom niet?

Voor de organisatie van de ploegenpresentatie en de drie etappes in Utrecht en Noord-Brabant geldt dat deze na afloop van het evenementen zijn geschouwd. Hier is weinig tot geen zwerfafval aangetroffen. Tijdens de etappes zijn er afvalzones aangewezen waarin de wielrenners hun spullen konden achterlaten. Deze zijn door de Spaanse organisatie direct opgeruimd. Tijdens de genoemde schouws is gecontroleerd op restmaterialen (bordjes, signalering), achtergebleven materialen (strobalen, hekken, borden) en zwerfafval. De restmaterialen zijn verwijderd en de betrokken partijen zijn aangeschreven om de achtergebleven materialen alsnog te verwijderen. Voor wat betreft zwerfafval is er op een enkele locatie zwerfafval aangetroffen en dit is alsnog verwijderd.

6. Na de etappes in Nederland ging de ronde verder in Spanje. Hoe duurzaam vindt het college het dat iedereen met het vliegtuig naar Spanje is gereisd (nadat iedereen dus eerst naar Nederland is gevlogen)?

Het aantal personen dat per vliegtuig naar Spanje gereisd is betrof vooral de renners, een deel van hun begeleiding, en een deel van de Vuelta organisatie. Voor hen geldt daarbij dat voor hun reis de CO2 uitstoot is gecompenseerd. Bij de organisatie van een dergelijk internationaal wielerevenement is dit, tot op heden, helaas onontkoombaar.

7. Vanwege plastic afval, dieselaggregaten, volgauto’s op fossiele brandstoffen en extra vliegreizen is de Groene Karavaan in de media een vorm van greenwashing genoemd. Hoe reageert het college hierop?

Zoals bij antwoord één aangegeven is de inzet geweest om La Vuelta Holanda zo duurzaam mogelijk te organiseren en daarmee bij te dragen aan het steeds verder verduurzamen van (internationale) evenementen. De Vuelta directie heeft ons laten weten dat onze manier van zo duurzaam mogelijk hen ook geïnspireerd heeft om versneld verschillende duurzaamheidsmaatregelen door te voeren. We hopen dat we ook andere organisatoren hebben kunnen motiveren en stellen natuurlijk graag onze ervaringen beschikbaar om hen verder te helpen. Waarbij we ook getracht hebben betrokken en bezoekers te bewegen om zoveel mogelijk duurzame keuzes te maken. De Groene Karavaan (de eerste keer wereldwijd dat het op een dergelijke manier werd uitgevoerd) zien we hierbij als een voorbeeld waarbij we andere proberen te inspireren om voor dergelijke activiteiten duurzame alternatieven te ontwikkelen.

8. Onder meer aan de Maliebaan zijn boomstammen ingepakt om zo uitingen van de Vuelta en U900 te kunnen tonen. Welk materiaal is hier gebruikt? En in hoeverre heeft een ecoloog meegedacht of dit schade zou kunnen opleveren aan de boomstammen zelf alsook het leven op de bomen?

Toen het idee voor het mogelijk inpakken van de bomen onder onze aandacht kwam is eerst getoetst of dit niet schadelijk was voor de bomen. Door onze ambtelijk expert op dit gebied is aangegeven dat het niet schadelijk is voor de betreffende bomen. De doeken die hiervoor gebruikt zijn waren vervaardigd uit viscose, polyamide en elustaan.

9. Op het Brusselplein is een afbeelding aangebracht van een stier die achter een vlag aanrent. Waarom is ervoor gekozen om het stierenvechten – wat een gruwelijke vorm van dierenleed is – op deze manier te verheerlijken?

De betreffende 3D-tekening was een initiatief van Utrecht Marketing. Utrecht Marketing heeft aangegeven dat de kunstenaar aan de slag is gegaan met de opdracht om fietsen, Nederland/Utrecht en Spanje visueel, aantrekkelijk en herkenbaar samen te brengen. Uiteraard heeft Utrecht Marketing nooit op enige wijze het stierenvechten willen promoten. Als die indruk desondanks is ontstaan betreurt Utrecht Marketing dat.

10. Rond deze afbeelding zijn vervolgens teksten op basis van krijt aangebracht die aangeven dat stierenvechten een vorm van dierenleed is. Waarom en op basis van welke regelgeving heeft de gemeente deze teksten verwijderd? Voor zover wij weten is het aanbrengen van krijt in de openbare ruimte namelijk toegestaan.

Er is in de ochtend nadat de teksten waren aangebracht melding gemaakt van kwetsende teksten in de openbare ruimte. Volgens ons beleid worden deze dan – wanneer mogelijk – verwijderd. Achteraf gezien had hierbij een andere afweging gemaakt moeten worden. De teksten namen stelling tegen het fenomeen stierenvechten en hadden in die context beoordeeld moeten worden.

11. Sponsoren van de Vuelta zijn onder meer een autoproducent, een varkensslachter, een kunstmestbedrijf en een energiebedrijf. Waren er medewerkers van deze bedrijven aanwezig en welke ruimte kregen zij om hun bedrijfsvoering bekender te maken?

Het gaat hier om sponsoren van de Spaanse organisatie van La Vuelta. Zij hebben als sponsor van La Vuelta de mogelijkheden (tijdens de gehele Vuelta) om zichtbaar te zijn langs het parcours bij de start en finish.

12. Wij hebben vernomen dat er geen rolstoelplaatsen op tribune waren, terwijl de Vuelta nota bene het Fonds Gehandicaptensport sponsorde. Klopt het dat er geen rolstoelplaatsen op de tribune waren? En is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat dit inmiddels ondenkbaar zou moeten zijn? Zo nee, waarom niet?

Er is aanvankelijk verwarring ontstaan over de plekken voor bezoekers met een beperking. Hierover hebben we navraag gedaan en daaruit blijkt dat alle beoogde locaties daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Hierover hebben wij achteraf nog met Solgu contact gehad. Voor de locatie aan de finish op Jaarbeursplein gold dat de hekken die door de Vuelta organisatie geplaatst waren in eerste instantie te hoog waren. Dit is ter plekke aangepast en opgelost. Aandachtspunt voor de toekomst is met name om op elke locatie voldoende begeleiding te organiseren naar deze plekken toe.

13. De Vuelta zou de gemeente 2,35 miljoen euro kosten. De aangenomen motie M51/2021 bepaalde dat er niet méér geld dan dat uitgegeven mocht worden. Kan het college toelichten hoeveel de Vuelta uiteindelijk heeft gekost? Zijn de uitgaven onder het maximum gebleven?

Zoals onder vraag 1 is aangegeven volgt de inhoudelijke en financiële eindverantwoording over het evenement begin 2023. Daarin zullen de onder vraag 13 genoemde punten worden behandeld. De afronding van het project loopt op dit moment nog.

14.In de Volkskrant van 20 augustus jl. zegt een woordvoerder van de gemeente Utrecht dat het werk van gemeentelijke medewerkers niet is meegerekend. De inzet van ambtenaren van onder meer de afdelingen vergunningen, sport en economische zaken valt ‘binnen de bestaande formatie. Net als bij andere evenementen die in de stad plaatsvinden wordt hun inzet niet per evenement bijgehouden'. Dit suggereert dat er dus wel extra kosten boven de toegestane limiet zijn gemaakt. Hoe rijmt het college dit met de aangenomen motie van vraag 12?

De genoemde inzet van medewerkers van gemeente Utrecht valt binnen de bestaande formatie en de lopende begroting. Er is in die zin geen extra budget dat naar de organisatie van het evenement vloeit en past in die zin binnen de opdracht van de genoemde motie.

15.De organisatie van de Tour kreeg nog onvoorziene kostenposten (toen 584.000 euro). Kan het college toezeggen dat er ditmaal geen onvoorziene kostenposten zijn voor de gemeente Utrecht? Als wel, hoe lost het college dit op? Zo nee, waarom niet?

Zoals onder vraag 1 en 13 aangegeven volgt de financiële eindverantwoording van het evenement eind 2022, begin 2023. Daarin zullen we op de genoemde vragen terugkomen. Een volledig beeld is op dit moment nog niet gegeven om dat de afronding van het project op dit moment nog loopt.

16. Het college verwacht uiterlijk eind 2022, begin 2023 met een evaluatie van de Vuelta met de betrokken partners te komen. Is het college bereid om de Vuelta samen met de betrokken partners ook te evalueren op de onderwerpen die in deze set schriftelijke vragen aan de orde zijn gekomen? En zo ja, op welke onderwerpen specifiek? Zo nee, waarom niet?

De eindverantwoording die we naar verwachting eind 2022, begin 2023 aan uw Raad zullen toesturen zal bestaan uit een verantwoording op de in het projectplan genoemde doelstellingen. O.a. duurzaamheid zullen we daaronder behandelen. Vanzelfsprekend is ook de financiële eindverantwoording hier onderdeel van. Verder geven we inzicht in de organisatorische evaluatie en de economische & maatschappelijke impact van het evenement.

Lisanne Snippe, Partij voor de Dieren