Commis­sie­bij­drage Jaar­stukken 2020

De Partij voor de Dieren gaat vandaag in op precies die onderwerpen die van ons te verwachten zijn: groen, biodiversiteit, voedsel en klimaat.

Groen – en dan vooral het monitoren ervan

Het college heeft mooie ambities om het groen in de stad te laten toenemen. De Partij voor de Dieren is dan ook blij dat het college die noodzaak ziet en daar plannen voor heeft. Complimenten dat er echt wel stappen gezet zijn. Ook dat er zo’n goede invulling is gegeven aan onze motie ‘Utrecht zoemt’, dat ertoe leidde dat de Vlinderstichting vorig jaar Utrecht uitriep tot meest bijvriendelijke gemeente. Ook de term ‘stoepplantje’ raakt steeds meer ingeburgerd, en die spontane plantjes zien we ook daadwerkelijk meer in de stad. Trouwens: fijn dat in elk geval tot 2024 de RodS-gelden eindelijk geregeld zijn, dat geeft de beheerorganisaties rust om voor de natuur te kunnen blijven zorgen.

Dat alles is fijn, maar gezien de biodiversiteits- en klimaatcrisis ook niet meer dan noodzakelijk. Tegelijkertijd ontbreekt het aan inzicht over de kwaliteit van het groen, want er zijn nog geen indicatoren om dat groen te monitoren: een sportveld of een kanaal draagt nu eenmaal minder bij aan de biodiversiteit dan een kruidenrijke berm of een stuk bosplantsoen. In de jaarstukken/begroting wordt nu gemeten hoeveel vierkante meters groen & water er per huishouden is, maar dat zegt nog niets over de mate waarin dit bijdraagt aan klimaat, biodiversiteit, diervriendelijkheid en gezondheid.

Het college wil na de zomer iets ontwikkelen voor die meetbaarheid, maar of dit een los instrument wordt, of indicatoren gekoppeld aan de begrotingscyclus is ons nog onduidelijk. Denk bijvoorbeeld aan het maaibeleid: geef in de jaarstukken en begroting aan hoeveel vierkante meter op welke manier beheerd wordt (Kleurkeur, hooiland, gazon, etc). Kan het college toezeggen dat dit gekoppeld gaat worden aan de begrotingscyclus en dat aan de indicatoren ook concrete groeidoelen gekoppeld worden?

De balans tussen natuur en recreatie zakte in het afgelopen jaar steeds schever. Bij gebrek aan andere bezigheden bezochten veel meer mensen de natuur in en rondom de stad, waarbij rustige plekken nu dus platgelopen werden. Onze vraag aan het college is: is het volgens het college nog steeds een goed streven om de “bereikbaarheid en beleefbaarheid (voor mensen)” te bevorderen? Of is het tijd om juist ervoor te zorgen dat sommige plekken minder goed vindbaar en bereikbaar zijn voor mensen? Dit geeft ook wilde dieren meer rust.

Bij de beantwoording van de technische vragen zagen we bij vraag 187 iets waar we nog een punt van willen maken. We lezen namelijk “Onderdeel van het plan voor vergroening is dat we bij het ontwerpen van openbare ruimte en gebiedsontwikkelingen kijken naar bestaande natuurwaarden. Daarmee proberen we onnodige kap van bomen te voorkomen.” Wij gaan ervan uit dat er sowieso geen onnodige kap plaatsvindt. Graag een bevestiging.

Kwaliteit oppervlaktewater

Al jaren streeft het college ernaar het aantal problemen met oppervlaktewater onder de 5 te houden. En al jaren lukt dat niet. In 2019 gebeurde het 2x zo vaak (10x) als wat het college acceptabel vindt, en vorig jaar zelfs meer dan 3x zo vaak (16x). Het ecosysteem gaat overhoop en vissen en andere dieren sterven, als gevolg van hevige regenbuien en daardoor riooloverstorten, en langere perioden van extreme hitte en droogte. Die gevolgen van klimaatverandering gaan niet minder worden, maar nemen in ernst en omvang naar verwachting enorm toe. Eigenlijk zou het aantal keer dat we de gevolgen daarvan accepteren niet 5x/jaar moeten zijn, maar gewoon 0x. Waarom noemt het college het acceptabel dat we 5x per jaar dit soort problemen gaan zien? Is het college bereid om maatregelen te nemen om te zorgen dat dit 0x wordt, en waarom is niet verdergaand ingegrepen toen het vorig jaar opnieuw veel te vaak misging?

Biodiversiteit & dieren

In Utrecht is er een daling van het aantal stadsvogels, vlinders, libellen, vleermuizen, zo lezen we in het Duurzaamheidsverslag. Het college deelt onze zorgen en doet via Groene Webprojecten onderzoek om de eigen kennis te vergroten over natuurwaarden en biodiversiteit (Er is onderzoek gedaan naar onder anderen paddenstoelen, monitoring van gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen in de stad en onderzoek met de Vlinderstichting en vrijwilligers naar nachtvlinders, dagvlinders en libellen in de stad.). We zien ook zeker dat er in Utrecht meer groen komt, maar toch neemt de biodiversiteit af. Welke extra inspanning ziet het college voor zichzelf?

Vorig jaar, ten tijde van corona, namen veel mensen honden en inmiddels horen we helaas dat het dumpen van honden toeneemt. Vorige week zei het college bij de commissie dierenwelzijn bij de Voorjaarsnota dat dit niet het geval is. Media en organisaties berichten anders. Hoe zit het nu en wat gaat het college doen (eventueel samen met de Dierenbescherming) om te voorkomen dat we volgend jaar in de jaarstukken lezen dat het aantal zwerfdieren in de stad is toegenomen?

Voedsel

We snappen dat het traject rond de Voedselagenda vertraging heeft opgelopen vanwege corona. We kijken uit naar de conferentie in oktober, en bieden nogmaals aan mee na te denken over de invulling, alsook naar de raadsbrief met de Voedselagenda aan het eind van het jaar.

Een goed voorbeeld van gezond en duurzaam voedsel is het nieuwe contract met de nieuwe cateraar. Hier is in 2020 aan gewerkt, met een resultaat waar wij erg blij mee zijn. Gezond en duurzaam voedsel is zodanig aanbesteed dat er een assortiment is dat nu al 65% plantaardig is, en over vier jaar zelfs 80%. Zo zien wij graag de eiwittransitie, die nodig is uit oogpunt van dierenwelzijn en klimaatcrisis. Complimenten!

Ook complimenten voor de lobby voor het weren van de fastfoodketens. Het ministerie beziet momenteel, ook op verzoek van de gemeente Utrecht, mogelijke instrumenten. We hopen dat hier snel meer duidelijkheid over komt, en worden graag op de hoogte gehouden door het college.

Informatie hierover vonden we in de beantwoording van technische vragen van Student & Starter. Dank aan die fractie voor deze vraag, maar ook veel andere interessante vragen, bijvoorbeeld ook over coronapuppy’s, Waterproof030 en klimaat.

Klimaat

Zo wilde Student & Starter ook meer weten over energiereductie bij bedrijven. Slechts 29% van de bedrijven bleek alle verplichte maatregelen uitgevoerd te hebben. We zouden 5.414 ton/jaar CO2 kunnen besparen, antwoordt het college op vraag 31. Ik laat dit punt verder over aan Student & Starter.

Maar dit brengt me bij het programma Duurzaamheid in de jaarstukken. Vorig jaar bracht ik in dat de aanwezige indicatoren te weinig inzicht geven in de ambitie klimaatneutraal zo snel mogelijk. Een motie van mijn fractie hiertoe werd weggestemd, maar de boodschap bleek toch geland en het programma is nu wat anders opgezet. Ik waardeer de inspanningen van het college tot meer inzicht, met andere indicatoren en ook door tekstuele toevoegingen. Maar toch krijgen we in de jaarstukken te weinig grip op de ambitie klimaatneutraal. Maar laten we de discussie niet nog eens voeren. Er ligt immers al een motie van ons om de ambitie concreter te maken en naar voren te halen.

Wel daag ik het college uit om in het programma Duurzaamheid werk te maken van energiereductie. Het college heeft toegezegd om een Actieplan Energiebesparing te maken. Dat is ook nodig, want in het Duurzaamheidsverslag lezen we dat het totale energiegebruik tussen 2015 - 2019 met 0,2% steeg. Kan het college toezeggen om met betrekking tot energiebesparing met een ambitieuze doelstelling te komen en hier ook ambitieus beleid bij te maken? Graag een toezegging.

Tot slot nog danken we onze collega’s voor het uitvoeren van de twee raadstoetsen (Ondersteuning op maat en Bereikbaarheid). Ook wij zouden willen dat de aanbevelingen overgenomen worden en mocht heertoe een motie nodig zijn, dan dienen we graag mee in.