Raads­bij­drage Algemene Beschou­wingen Voor­jaarsnota 2021

Laten we eens beginnen met drie recente lokale krantenkoppen.

1 “Alle remmen gaan los: economie gaat fors groeien”

2 “Van virusangst naar festivalkoorts: hier vier je de Summer of Love”

3 “Ruim 500.000 mensen wilden kaartje voor café-experiment, 3.000 is het gelukt”

Voorzitter, het virus zelf is nog niet weg, maar hopelijk zitten we aan het einde van de coronacrisis, die nu anderhalf jaar duurt. Dat is natuurlijk goed nieuws. Maar: toen de angst voor het virus er nog in zat, en we nog oog hadden voor waar het vandaan kwam, werd nog gezegd: we gaan het helemaal anders doen. We gaan anders leven, we gaan minder consumeren, we gaan de natuur en de dieren respecteren, alsook het klimaat.

De wens om het anders te doen, zijn we vergeten – zie de krantenkoppen. Dat is het slechte nieuws. We willen consumeren, we gaan vliegen, we geven al ons geld uit, we gaan naar terrassen en naar festivals. Het lijkt wel alsof velen vinden dat we er recht op hebben, omdat we dit 1,5 jaar moesten missen. Ik noem dit de compensatie-economie. Alles wat we een tijd niet konden doen gaan we dubbel en dwars inhalen.

De parken liggen vol, zowel met mensen als met afval, als raad krijgen we talloze klachten van omwonenden. De terrassen zitten vol, en als raad krijgen we klachten van omwonenden. De afdeling VTH is overbezet en het zwerfafval stapelt zich op. Festivals en evenementen? Ja graag, en wel zo veel mogelijk. En de verduurzaming daarvan krijgt geen prioriteit, want: de sector heeft het al zo zwaar.

De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen over deze compensatie-economie. De Voorjaarsnota stelt meer dan ooit de mens centraal. Tuurlijk, het was en is ook zwaar. Veel mensen werden armer, eenzamer, ongezonder. En dat willen wij ook bestrijden. Maar door recreatie wordt de natuur platgelopen. Dieren komen in de knel door huizenbouw, autoverkeer en grootschalige festivals. En ook organisaties die opkomen voor dieren hebben het zwaar: de Dierenambulance, de Dierenvoedselbank, de Vogelopvang, het Asiel: allemaal vangen ze de klappen op die dieren krijgen door menselijk gedrag, en allemaal hebben ze hun eigen problemen.

Een jaar geleden vroegen we het college om in kaart te brengen welke gemeentelijke keuzes kunnen bijdragen aan de uitbraak van een nieuwe zoönotische pandemie. Wethouder Verschuure nam motie 229 over en hij heeft tot juli om met iets moois te komen – ik F5 nu al driftig mijn inbox. Ondertussen opent het college de armen voor een duur en vervuilend massa-evenement als de Vuelta. Een sportevenement, ja zeker, maar vooral ook een commercieel bedrijf, uit op geld, gesponsord door een varkensslachter en een energiebedrijf. Precies zo draagt Utrecht bij aan een mogelijke nieuwe zoönose.

Terug naar de compensatie-economie. We moeten een punt zetten achter steeds meer consumptie, meer productie, vervuiling, dierenleed, klimaatopwarming, natuurvernietiging. Als Partij voor de Dieren introduceerden we de Donut Economie in Utrecht. Onze economie richten we lokaal in, we bieden mensen een sociaal minimum en dieren een goede leefomgeving, en we blijven binnen de grenzen van wat natuur, klimaat en Aarde kunnen bieden.

Ondertussen lezen we in de Ruimtelijke Strategie dat dit college klimaatneutraal wil zijn in 2050. De vorige coalitie wilde klimaatneutraal zijn in 2030. Dit college begon met de 'ambitie' “zo snel mogelijk”. Inmiddels is er dus 20 jaar vertraging. 20 jaar! Terwijl we volgens de VN inmiddels nog maar 9 jaar de tijd hebben om klimaatverandering tegen te gaan voordat de gevolgen ervan onbeheersbaar worden. Voorzitter, het stelt ons teleur en eigenlijk nemen we het dit college kwalijk dat ze het streven om op tijd klimaatneutraal te zijn zo makkelijk aan de kant heeft gezet.

Voorzitter, de gevolgen worden ook onbeheersbaar. Niet alleen wereldwijd, maar ook lokaal. Neem de Raadsbrief Visie Klimaatadaptatie van vandaag. Het college schrijft in deze brief dat de schade van klimaatverandering in Utrecht tot 2050 kan oplopen tot 1,6 miljard en meer. EN MEER! En dat is exclusief het geld voor aanpassingen aan het riool.

Daarom: twee jaar geleden riepen we als raad de klimaatcrisis uit. We moeten daar nu gehoor aan geven. Daarom kom ik met de motie ‘Klimaatneutraal en rap ermee!’, met als dictum:

Draagt het college op:

• Het doel vast te leggen dat Utrecht klimaatneutraal is in uiterlijk 2030;
• Voor deze doelstelling een helder en inzichtelijk klimaatbeleid te ontwikkelen met concrete en controleerbare tussendoelen;
• Dit plan, inclusief financiële onderbouwing, uiterlijk aan de raad voor te leggen bij de Voorjaarsnota 2022.
  

Voorzitter, terug naar het oude abnormaal moeten we niet willen. Gelukkig zien steeds meer mensen in dat we moeten kantelen, dat radicaal andere keuzes nodig zijn – ook in de richting van een meer plantaardig eetpatroon -, dat we moeten stoppen met groei, dat we de fossiele industrie moeten uitbannen, en dus ook uit ons straatbeeld en de pensioenen van ambtenaren.

Tot slot: onze begroting is afhankelijk van groei. Groei is geen oplossing, maar een probleem. Utrecht moet daarom stoppen zich afhankelijk te maken van groei. En het college moet stoppen in stukken aan te geven dat de groei van de stad ‘helaas tegenvalt’. Dit is een perfect voorbeeld van denken volgens het oude normaal. Het oude abnormaal, vinden wij. Het is tijd om te kantelen.