Schrif­te­lijke vragen Kippen en ratten in het Juli­anapark

Indiendatum: 8 jul. 2020
Antwoorddatum: 21 sep. 2020

Schriftelijke vragen 161/2020

Op 23 april 2020 stelde de Partij voor de Dieren de mondelinge vragen Dumphanen in het Julianapark. Met de dieren in het park gaat het volgens een fauna-expert, met wie wij op werkbezoek gingen in het Julianapark, niet goed. We constateerden dat veel te veel mensen deze dieren voederen, terwijl er een bord bij de ingangen staat “verboden voedsel te dumpen” (wat de voederende mensen vast niet verstaan onder het voederen van de kippen), maar ook dat er grote hoeveelheden (beschimmeld) brood op diverse plekken in het park worden gedumpt en er minstens 15(!) rattenvallen in het park staan genaamd Eko1000. Hierin voeren ratten - en mogelijk ook andere kleine dieren - een gruwelijke en langdurige verdrinkingsdoodsstrijd, terwijl het college in december 2019 aangaf primair in te zetten op preventie. De ratten komen op de grote hoeveelheden voer af en worden vervolgens gelokt naar deze vreselijke vallen. Daarnaast zijn er in het park meer hanen dan hennen, met als gevolg dat de hennen meerdere keren per dag ‘gepakt’ worden en kaal gepikt worden op hun rug.

De Partij voor de Dieren heeft hierover de volgende vragen:

1. Is het college ermee bekend dat in het Julianapark nog altijd veel voedsel gedumpt wordt voor en gevoederd wordt aan de aanwezige kippen?

Ja, hier zijn wij mee bekend.

2. Is het college ermee bekend dat er in het Julianapark extreem dieronvriendelijke rattenvallen staan?

Begin februari 2020 is in het kader van de nieuwe Aanpak Plaagdierbestrijding: Ratten opdracht gegeven aan Rentokil om alle EKO1000 rattenvallen te verwijderen uit de openbare ruimte. De rattenoverlast was dermate afgenomen dat het logisch was om de bestrijding te verminderen, conform de nieuwe aanpak. Op dit moment staan er alleen nog lege ombouwkasten (zonder rattenval) in het Julianapark. In verband met verwijderingskosten en eventueel toekomstig gebruik (plaatsingskosten), is ervoor gekozen om de lege ombouwkasten voorlopig nog niet te verwijderen. Met de nieuwe aanpak ratten zetten we vol in op preventieve maatregelen. Dit neemt niet weg dat in sommige gevallen - naast preventieve maatregelen en/of wanneer preventieve maatregelen niet adequaat zijn - er ook gebruik gemaakt wordt van niet-chemische / mechanische bestrijding, zoals beschreven in de Aanpak plaagdierbeheersing: Ratten.

3. Wanneer en waarom is er gekozen voor de Eko1000 rattenvallen voor het doden van ratten en door wie worden deze vallen beheerd? En hoeveel kosten deze vallen stadsbreed op jaarbasis op het gebied van ‘beheer en onderhoud’?

In november 2018 hebben we de EKO1000 vallen in het Julianapark laten plaatsen. De rattenpopulatie in het Julianapark was op dat moment dermate groot, dat de klemvallen niet meer afdoende waren om de overlast te bestrijden. Op dat moment was de inzet van de EKO1000 vallen een logische vervolgstap op de klemvallen. De bestrijding met deze vallen liet de gemeente uitvoeren door Rentokil. De bestrijding in het Julianapark met de EKO1000 rattenvallen heeft in 2019 ongeveer 52.000 euro gekost. Naast het Julianapark is er een beperkt aantal EKO1000 vallen ingezet op andere locaties. Vaak als onderdeel van een bredere aanpak met verschillende bestrijdingsmethoden. Dit maakt het lastig om de specifieke kosten van de EKO1000 te achterhalen voor deze locaties.

4. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat – om te voorkomen dat er ratten op het park afkomen – meer en vooral moet worden ingezet op het tegengaan van het voederen van de kippen? Zo ja, wat gaat het college hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

In de Aanpak plaagdierbeheersing: Ratten is aangegeven dat we werken conform de zogenaamde IPM-methodiek (‘Integrated Pest Management’) met daarin vier bestrijdingsniveaus met een hiërarchische opbouw. Het laagste niveau is monitoren en communicatie. Het tweede niveau bestaat uit habitat management. Dit omvat de (preventieve) maatregelen om de oorzaken van de rattenoverlast weg te nemen op overlastlocaties. Het derde niveau omvat de inzet van niet-chemische of mechanische bestrijding. Het vierde niveau omvat de inzet van chemische bestrijding. Gezien de risico’s zijn we uiteraard erg terughoudend met de inzet van chemische bestrijding.

In de niveaus ‘Monitoren en Communicatie’ en ‘Habitat management’ zitten verschillende preventieve maatregelen, waarbij we ons ook richten op het wegnemen van voedselbronnen in de openbare ruimte. Eén van de maatregelen is de uitvoering van een communicatiecampagne over ratten en achterliggende oorzaken, waaronder het voederen van dieren. Deze communicatiecampagne is samen met verschillende partners ontwikkeld en op 28 mei jl. van start gegaan. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid om een voederverbod op te nemen in de APV, zoals al aangegeven bij de beantwoording van de mondelinge vragen ‘Zwerfafval en voedseldumpingen Park de Gagel Overvecht’ op 14 mei jl..

5. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het verwijderen van de rattenvallen een logische stap is in het kader van preventie? En is het college dan ook bereid om ze te verwijderen in het kader van de nieuwe Aanpak Plaagdierbestrijding, en in het Julianapark optimaal in te zetten op preventieve maatregelen? Zo nee, waarom niet?

Begin februari 2020 is in het kader van de nieuwe Aanpak Plaagdierbestrijding opdracht gegeven aan Rentokil om alle EKO1000 rattenvallen te verwijderen uit de openbare ruimte. Er staan op dit moment alleen nog lege kasten zonder rattenval. Met de Aanpak plaagdierbeheersing: Ratten zetten wij in op preventieve maatregelen. Dit geldt natuurlijk ook voor het Julianapark.

6. In welke parken, landgoederen en andere plekken in Utrecht zijn nog meer van deze rattenvallen te vinden en hoeveel? Is het college bereid om ook hier deze vallen te verwijderen? Zo nee, waarom niet?

Zie beantwoording van vraag 5. Alle EKO1000 rattenvallen zijn reeds verwijderd uit de openbare ruimte.

7. In hoeverre heeft het college nu contact met (advies)organisaties over de kippen, hanen en kuikens in het Julianapark, en zo ja, welke? En is bij het college bekend dat er nog steeds zorgen zijn van bewoners en bedrijven over het vangen en doden van deze dieren, zowel door de gemeente als door particulieren of bestrijdingsbedrijven?

Wij hebben contact met de Dierenbescherming over de kippen, hanen en kuikens in het Julianapark. We hebben hierover geen contact met andere organisaties. Wijkbureau Noordwest en de wijkopzichter zijn alert op signalen over de kippen in het Julianapark. Zeer recent zijn er meldingen van een aantal dode kippen binnengekomen. We kijken of we kunnen achterhalen wat de doodsoorzaak is geweest. Bij beantwoording van de mondelinge vragen van 23 april 2020 hebben wij aangegeven dat wij toen geen noodzaak zagen om in te grijpen, omdat er geen sprake is van een dierenwelzijn-, volksgezondheid- of veiligheidsprobleem. We kijken of de meldingen aanleiding geven om dit standpunt te veranderen.

8. In hoeverre houdt de stadsecoloog het welzijn van deze en andere dieren in het park in de gaten?

De stadsecoloog houdt zich bezig met de stedelijke biodiversiteit en niet met het het monitoren van het welzijn van wilde of, in dit geval, verwilderde dieren in Utrecht. Over het welzijn van de kippen, hanen en kuikens in het Julianapark hebben we overleg met de Dierenbescherming.

De aanwezigheid van de hennen, hanen en kuikens in het park trekt volgens de fauna-expert het dumpen van nog meer kippen aan, maar ook het wegvangen van de dieren en hun eieren om ze op te eten. De expert geeft aan dat het beter is om ze allemaal onder te brengen bij een goede opvang, zodat zowel deze dieren als het park ontlast en beschermd worden.

9. In hoeverre heeft het college er zicht op dat er niet alleen voedsel, maar ook nog steeds hanen, hennen en kuikens gedumpt worden in het Julianapark?

We zijn er ons van bewust dat dit gebeurt.

10. Is het college het met de fauna-expert eens dat het met de hennen in het park niet goed gaat? Zo nee, waarom niet?

Zie beantwoording vraag 7.

11. Zijn er wel eens pogingen door het college ondernomen om de dieren bij een diervriendelijke opvang onder te brengen (ook om te voorkomen dat er straks dieren worden gedood door de gemeente of anderen!)? Zo ja, kunt u daar mee over vertellen? Zo nee, kan het college toezeggen dat de gemeente Utrecht nooit overgaat tot het vangen van deze dieren om ze te (laten) doden en/of door te verkopen naar een commercieel bedrijf (zoals in april 2014 is gebeurd met Kaapse eenden, zie https://utrechtgemeente.partijvoordedieren.nl/vragen/schriftelijke-vragen-over-verkoop-kaapse-eenden-aan-dierenhandel)?

Op dit moment zien wij geen redenen om vanwege dierenwelzijn, volksgezondheid of veiligheid maatregelen te treffen. Zie ook beantwoording vraag 7. Mocht het nodig gaan zijn om dieren op te gaan vangen, dan gaan we met de Dierenbescherming in gesprek om een goede opvangplek voor de dieren te zoeken, zoals in het contract met de Dierenbescherming is afgesproken.

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren