Raads­bij­drage slotdebat Program­ma­be­groting 2023

Kent u het woord polycrisis? Laat het me uitleggen. Het is een combinatie van een stikstofcrisis, vluchtelingen in mensonterende omstandigheden, de oorlog in Oekraïne, de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, de pandemische dreiging door zoönosen zoals covid, de inmiddels zo goed als permanente vogelgriep, en de woon- en de energiecrisis, waardoor steeds meer inwoners de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen.

Vandaag komt de Partij voor de Dieren met een stapel moties en één amendement, en steunen we moties van andere fracties die de bestaanszekerheid van dier, natuur, mens en klimaat verbeteren.

Biodiversiteit & Bomen
Laten we eerst beginnen met de biodiversiteitscrisis. Het gaat beroerd met de biodiversiteit. Wereldwijd gaat de soortenrijkdom in rap tempo achteruit. In Nederland is in de laatste 120 jaar 85% van de hoeveelheid planten en dieren verdwenen. Met gevolgen voor de dieren zelf, maar ook voor onze gezondheid, schone leefomgeving, voedsel en water. Gelukkig kunnen ook steden een grote rol spelen in herstel van de biodiversiteit. Daarvoor moet het probleem wel erkend worden. Door als gemeente de biodiversiteitscrisis uit te roepen dragen we bij aan erkenning, geven we een signaal naar inwoners die zich ook zorgen maken en het is een stimulans om het nog beter te verankeren in beleid. Daarom de volgende motie, samen met Volt, GroenLinks, ChristenUnie, Bij1, DENK en D66:

Motie Biodiversiteitscrisis

Spreekt uit dat:

1. De gemeenteraad van Utrecht de biodiversiteitscrisis uitroept;

Draagt het college op:

1. Het versterken van de biodiversiteit op te nemen in al haar beleid -wanneer relevant- en in elk relevant programma hoge prioriteit te geven;

2. De door de gemeenteraad uitgeroepen biodiversiteitscrisis actief uit te dragen in de netwerken waarin zij verkeert en daarin overeenstemming en samenwerking te zoeken;

---

Verder met bomen. Jaja, bomen, houdt het dan nooit op met die bomen? Nee. Veel inwoners en wij ook ergeren ons mateloos aan de hoeveelheid stompjes en lege boomplekken die na bomenkap achterblijven in de gemeente. Dit komt omdat voor herplant vaak onnodig veel tijd genomen wordt. Daar zijn de beleving van de openbare ruimte, maar ook klimaat en biodiversiteit niet bij gebaat.

De termijn van 3 jaar voor herplant is destijds alléén in het voorstel opgenomen om rekening te houden met bomenkap voor ruimtelijke ontwikkelingen waarin de nieuwe plantlocatie simpelweg niet eerder beschikbaar is. Álle andere redenen zijn onvoldoende om een excuus te zijn langer te treuzelen met herplant en leiden tot een lelijk straatbeeld. Daarom de volgende motie om de herplantplicht op dit punt aan te scherpen: Herplant in eerste plantseizoen tenzij, samen met Volt, Utrecht Solidair en Bij1, waarvan het dictum luidt:

Motie Herplant in eerste plantseizoen tenzij

Draagt het college op:

1. Om bij het verlenen van velvergunningen altijd de voorwaarde aan de herplantplicht te verbinden dat in het eerstvolgende plantseizoen herplant wordt, tenzij dit om ruimtelijke redenen niet anders kan;

---

De tweede bomenmotie vraagt om een 'omwaaicrisisplan'. Door klimaatverandering krijgen bomen het zwaar, door droogte, door extreme regenbuien, door stormen, waardoor meer bomen naar verwachting om gaan waaien. Wij roepen het college op hiertoe al een crisisplan te maken, zodat we omgewaaide bomen direct kunnen vervangen. De motie, samen met Utrecht Solidair en Bij1, heeft als dictum:

Motie Omwaaicrisisplan

Draagt het college op:

1. Ervoor te zorgen dat er een plan is, zodat de gemeente wél voorbereid is op bomen die omwaaien of aan het eind van hun levensduur raken, en snel kan handelen, zodat altijd in het eerstvolgende plantseizoen herplant wordt;

2. De raad te informeren over de afspraken die gemaakt zijn en plannen die klaarliggen om te anticiperen op situaties waarin veel bomen in dezelfde periode sneuvelen;

---

Hoe dol we ook op honden zijn, ze kunnen wel voor onrust zorgen in natuurgebieden als ze daar loslopen en aanwezige wilde dieren verstoren. Voor veel mensen is het onduidelijk waar ze hun honden moeten aanlijnen. Daarom de motie “Honden aan de lijn”-bordjes in natuurgebieden, ook namens Volt en Utrecht Solidair:

Motie “Honden aan de lijn”-bordjes in natuurgebieden

Draagt het college op

1. “Honden aan de lijn”-bordjes te plaatsen in natuurgebieden;

1. Dit te financieren binnen het lopende programmabudget.

---

Om meer honden aangelijnd te krijgen, maar ook om andere eventuele verstoringen van de natuur te kunnen voorkomen heeft Utrecht meer groene BOA's nodig. Daarom de motie Groene boa’s in het groen!:

Motie Groene boa’s in het groen!

Draagt het college op:

1. Extra groene boa’s in te schakelen in natuurgebieden, waaronder in natuurgebied Oud Zuilen dat deels buiten de bebouwde kom valt;

2. Hiervoor zoveel mogelijk dekking te zoeken in de extra middelen die naar handhaving zijn gegaan;

3. Als dat niet haalbaar blijkt te zijn, aanspraak te maken op de middelen die naar de algemene dekkingsreserve gaan.

---

Dieren
In de commissie vroegen wij de wethouder of het mogelijk is nog dit jaar de in het coalitieakkoord beloofde 100.000 euro voor 2022 over te maken naar de Vogelopvang en de Dierenambulance, zodat zij hun werk voor de dieren beter kunnen vormgeven. Echter, we kregen ook signalen dat het Stichts Asyl en de Dierenvoedselbank nu ook financiële problemen hebben door de gestegen energiekosten. Die 100.000 euro is bij lange na niet genoeg, maar dat geld is eigenlijk ook vooral bedoeld om hun dienstverlening te verbeteren. Kan de wethouder toezeggen dat er - naast die 100.000 euro voor de Vogelopvang en de Dierenambulance - voor deze vier organisaties gekeken wordt wat zij nodig hebben om de gestegen (energie)kosten te kunnen blijven betalen?

Afval
Waar veel mensen zich aan ergeren en wat echt schadelijk is voor dieren en natuur, zijn de vele vormen van afval die mensen achteloos op straat en soms ook in de natuur weggooien. Bedrijven zijn nu aansprakelijk voor het afval dat zij veroorzaken in een straal van 25 meter, wat zoveel betekent dat zij het moeten opruimen. En de Partij voor de Dieren wil heel graag dat we deze straal oprekken naar 150 meter. Daarom ook de motie, mede door Utrecht Solidair, VOLT en Bij1: Maak veroorzaker zwerfafval verantwoordelijk voor het opruimen, met als dictum:

Motie Maak veroorzaker zwerfafval verantwoordelijk voor het opruimen

Draagt het college op

1. Zwerfafval veroorzakende bedrijven waaronder fastfoodketens, tankstations, horecagelegenheden en supermarkten binnen een straal van 150 meter verantwoordelijk te stellen voor het door hen geproduceerde zwerfvuil;

2. Hiertoe een beleidsregel dan wel raadsvoorstel op te stellen en dit aan de raad voor te leggen uiterlijk Q2 2023.

---

Met de inzameling van GFT gaat het in Utrecht helemaal niet goed. Er zijn in Utrecht buurten waar geen GFT ingezameld kan worden, en in het restafval van de gemiddelde inwoner zit meer aan GFT dan er gemiddeld aan GFT wordt ingezameld. De wethouder zei met Rotterdam te kijken naar mogelijkheden, wij zouden dan ook graag zien dat we overgaan tot actie. Vandaar de motie Goede GFT-inzameling in de gehele gemeente, samen met D66 en VOLT, met als dictum:

Motie Goede GFT-inzameling in de gehele gemeente

1. GFT-inzameling in heel gemeente Utrecht mogelijk te maken in elk type buurt en woning;

2. Ook in buurten waar nu wel GFT apart wordt ingezameld (nieuw) beleid te ontwikkelen met als doel de hoeveelheid GFT in het restafval te laten afnemen;

3. Voor de Voorjaarsnota 2023 te komen met een raadsvoorstel met plan van aanpak. Indien dit te vroeg is, in Q1 dan de raad te informeren met een routekaart met tijdlijn, einddoelen en concrete tussenstappen wanneer wel in heel gemeente Utrecht GFT ingezameld wordt.

---

Sekswerk
Sekswerk is het juiste woord voor prostitutie en toch blijft het college dit laatste woord gebruiken, ook in de Programmabegroting. Wij, en ook andere partijen, hebben hier het college vaker op gewezen. En om het nu goed te krijgen in de Programmabegroting dienen we een amendement in, samen met Bij1, PvdA, D66, Student & Starter, VOLT en GroenLinks met als dictum:

Amendement Sekswerk is het juiste woord

Aan beslispunt 1 (programma’s), 2 (paragrafen) en 3 (financieel beeld) van Raadsvoorstel Programmabegroting 2023-2026, toe te voegen de woorden:

1. Met dien verstande dat op pagina’s 185, 346, 350, 353 en 395 van de Programmabegroting 2023 de woorden prostitutie en prostituees vervangen worden door de woorden sekswerk en sekswerkers.

---

Klimaat
Terwijl wij hier zitten zijn allerlei klimaatbobo's met het vliegtuig naar een corrupt en mensenrechtenschendend land gevlogen om te praten over hoe het klimaat kapotgaat. Ondertussen gebeurt er veel te weinig en te langzaam. In Utrecht kunnen we het goede voorbeeld geven en onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom zouden wij graag een volwaardig klimaatberaad vormen om niet bobo's over het klimaat te laten praten, maar inwoners een mandaat te geven om het klimaatbeleid binnen afgebakende kaders vorm te geven. Daarom de motie Volwaardig Klimaatberaad met steun van D66, Een Utrecht en VOLT:

Motie Volwaardig klimaatberaad

Draagt het college op:

1. Het voorgenomen klimaatpanel in de eerste fase te gebruiken als panel om ook te komen tot vraagstukken die worden behandeld in een nog te vormen burgerberaad;

2. Een beraad voor te bereiden waarbij inwoners door middel van loting plaatsnemen en zij een duidelijk mandaat krijgen om binnen vooraf gestelde kaders mee te beslissen, waarbij de ingelote inwoners, die gezamenlijk een afspiegeling vormen van de Utrechtse samenleving, een billijke vergoeding krijgen, ondersteund worden door inhoudelijke experts in relevante perspectieven en voorzien worden van artistieke inspiratie;

3. Te onderzoeken hoeveel extra middelen bovenop de reeds begrote € 50.000,- nodig zijn om dit goed uit te voeren;

4. Deze extra middelen hiervoor te vinden in de extra uitvoeringsmiddelen die het Rijk aan gemeenten geeft voor de uitvoering van de taken van het klimaatakkoord.

---

Voor een beter klimaat is het essentieel dat we stoppen met energieverspilling. Amsterdam is aan het onderzoeken of en hoe onduurzame terrasverwarming en openstaande winkeldeuren als er koeling of warmte aanstaat, verboden kan worden. Kan de wethouder toezeggen de uitkomsten van deze onderzoeken in de gaten te houden en liefst ook te vertalen naar de Utrechtse situatie?

Beter voor het klimaat, maar ook voor de gezondheid van mens en dier is als Utrechters gezonder en duurzamer gaan eten. In de vorige periode kwamen wij met GroenLinks en D66 met het idee van een Voedselagenda, en het lijkt er nu op dat deze agenda aan het verstoffen is zonder uitvoering van bijbehorende goede ideeën. Daarom de motie Maak van de voedselagenda meer dan mooie woorden:

Motie Maak van de voedselagenda meer dan mooie woorden

Draagt het college op:

1. De voedselagenda niet alleen uit te werken, maar ook een begin te maken met het uitvoeren van enkele activiteiten en samenwerkingen uit de voedselagenda;

2. Daarvoor nu alvast €100.000 te reserveren uit de nog onbestemde algemene dekkingsreserve;

3. De gemeenteraad over de uitvoering van de voedselagenda en de gekozen instrumenten en prioriteiten te informeren;

---

Een slotwoord in de woorden van Marianne Thieme: Overigens ben ik van mening dat het heel teleurstellend is dat Utrecht niet klimaatneutraal wil zijn, en als iemand in deze zaal ons uitdaagt om hier een motie over in te dienen, dan stoffen we heel graag motie 223/2022 "Tijd voor Plan B: Klimaatneutraal doe je zo” nog even af.